Kendimi kötü hissediyorum. Ne yapmalıyım?

“Kötü hissetmekten kastettiğiniz nedir?”

Kötü hissetmek günlük hayatta insanların birbirinden sıkça duyduğu, kişinin duygu durumunu tarif etmek için kullandığı bir öz bilgidir diyebiliriz. Çoğu zaman birçok insan duygularını hisleriyle ifade etmeye çalışır. Fakat kaynaklarda duygu ve hisler tanımlama olarak birbirinden farklıdır. Duygu bir durum karşısında verdiğimiz kısa süreli ve yoğun tepkidir. Biyolojik ve evrimsel temelleri vardır. Tehlike karşısında hayatta kalabilmek için korku hissetmek gibi. Bireysel ve geçmiş deneyimlerimizle harmanlanarak uzun süreli ve daha az yoğun olan tepkilerimiz ise histir. Kısaca duygular daha evrensel, hisler daha bireyseldir. Hissedilen duyguların da sizin için birer anlamı, adı olabilir ve siz hislerinizi ifade ederken duygunuzu fark edememiş olabilirsiniz. Hislerini anlatan birisiyle karşılaştığınızda “peki ya adı ne bu duygunun?” diye sormak hiç aklınıza geldi mi? Çünkü “kötü hissediyorum” herkesin kendine ait tanımladığı duyguyu işaret eder. Hislerle tarif edilen duyguların içerde ne olduğunu yakalarsak kaçırmak istemeyebiliriz. İlk basamak olarak duyguları anlayabilmek için önce onlarla tanışmak nasıl olurdu? Öncesinde mutluluk, üzüntü, öfke, korku, iğrenme, şaşkınlık gibi. Belki daha sonrasında başarısızlık, yetersizlik, suçluluk, değersizlik, önemsizlik hissi gibi.

Negatif olarak adlandırılan, “kötü gibi” öğrenilen duygularla karşılaşmak zaman zaman zorlayıcı olabilir. Dolayısıyla “kötü hissetmeyi tekrardan tanımlayacak olsaydınız hangi duyguyu seçerek tanımlardınız?”, “O ‘kötü’ duyguların sizin için anlamını, tanımını, işlevini fark etmek size nasıl bir fayda sağlayabilirdi?” (bknz. Ters yüz filmi). Bu sorular size duygularınızı tanıyıp negatif hissettirse bile, onların aslında ne anlama geldiğini öğrenmenize yardımcı olabilir.